ISDN, Integrated Services Digital Network (Bütünleştirilmiş Sayısal Ağ Hizmetleri), veri aktarımının sayısal bir ortamda, aynı hat üzerinden iletilmesini sağlayan haberleşme ağıdır. ISDN teknolojisi, analog hatlardan farklı olarak sayısal ve temiz bir ses kanalı sağlamasının yanında, aynı anda veri iletimine de olanak sağlar. Bu teknoloji ile veri, ses ve görüntü aynı anda iletilir.
ISDN sisteminin amacı sayısal ve güvenli bilgi aktarımının sağlanmasıdır. Bu sistem, OSI modelindeki ağ, veri bağlantısı ve fiziksel katmanda bulunan standartları içerir. ISDN’de bağlantının kurulması ve verilerin iletilmesi için kanallar kullanılır. Bu kanallar;
-
B kanalları: Bu kanallar ISDN sisteminin temelidir. Her bir kanal 64 Kbps bilgi taşır. (Bu da saniyede 64000 bitlik bilgi taşıma kapasitesine karşılık gelir.) Bu kanal üzerinden sayısal ses, görüntü gibi birçok farklı bilgi iletişimi sağlanır. B kanalları 2, 23 veya daha üst gruplar şeklinde olup, iletişimin kontrolünü sağlamak için D kanallarına ihtiyaç duyar.
-
D kanalları: Bu kanallar iletişimin denetlenmesi için kullanılır. Hattı açma/kapama, gerekli sinyalleri alma/gönderme görevlerini üstlenerek; B kanallarındaki bant genişliğinin sadece iletişim için kullanılmasını sağlar. D kanalının büyüklüğünü, B kanallarının sayısı belirler. Genellikle bir BRI, Basic Rate Interface (Temel Oran Arayüzü), 'de iki B kanalına karşılık 16 Kbps´lik bir D kanalı bulunur. B kanallarının sayısı arttıkça, kontrol sinyallerinin de hat ihtiyacı artar. PRI, Primary Rate Interface (Birincil Oran Arayüzü), 'lerde kullanılan 23 B kanalı için 64 Kbps´lik bir D kanalı yeterlidir.
CAS, Channel Association Signalling (Birlik Kanal Sinyalleşmesi): Verilerin taşındığı kanalda, bağlantının kurulması için yapılan sinyalleşmenin taşınmasına denir. In-band (Bant içi) sinyalleşme olarak da adlandırılır.
CCS, Common Channel Signalling (Ortak Kanal Sinyalleşmesi): Veri ile sinyalleşmenin ayrı kanallarda taşınmasına denir. Out-of-band (Bant dışı) sinyalleşme olarak da adlandırılır. ISDN, PRI ve BRI hatlarda CCS metodu kullanılır.
DNIS, Dialed Number Identification Services (Çevrilmiş Numara Tespit Servisleri): ISDN numarasıdır.
LAPD, Link Access Protocol-D (Bağlantı Erişim Protokolü-D): ISDN teknolojisinin Data Link (Veri Bağlantı) Katmanı protokolüdür.
POTS, Plain Old Telephone Services (Eski Taban Telefon Servisleri): En temel telefon servisidir.
SPID, Service Profile Identifier (Profil Tespit Servisi): BRI hatlarda kullanılan, servis sağlayıcı tarafından son kullanıcı tarafındaki BRI portuna verilen numaradır. Bu numara ile son kullanıcının ISDN anahtarına bağlantısı sağlanır. BRI ve PRI olmak üzere iki farklı ISDN arayüzü vardır.
-
BRI, Basic Rate Interface (Temel Oran Arayüzü): Küçük işletmeler ve ev kullanıcıları için tasarlanmış olup, 2 adet 64 Kbps veri (data) kanalına, 1 adet 16 Kbps kontrol kanalına sahiptir. BRI'de toplamda 144 Kbps olmasına rağmen, 128 Kbps'i data iletişimi için kullanılır. 16 Kbps'lik kısım ise D kanallarında kontrol mesajlarını sağlamak için kullanılır.
-
PRI, Primary Rate Interface (Birincil Oran Arayüzü): Büyük işletmeler için tasarlanmış olup, 3 adet 64Kbps veri kanalına, 1 adet 64Kbps kontrol kanalına sahiptir.
ISDN Cihazları
ISDN’in bir kaç çeşit cihazı bulunur. Bunlardan bazıları; TE1-Terminal Endpoint, 1NT2-Network Termination 2, NT1- Network Termination 1, TA-Terminal Adapter ve TE2-Terminal Endpoint 2.
TE1, Terminal Endpoint 1 (Son Nokta Uçbirimi 1): ISDN BRI sinyalleşmeyi anlayan cihazdır.
NT2, Network Termination 2 (Şebeke Uçbirimi 2): Veri bağlantıları ve ağ katmanı işlevlerini yerine getiren cihazdır.
NT1, Network Termination 1 (Şebeke Uçbirimi 1) : Fiziksel katma işlevlerini yerine getiren ve son kullanıcıları ISDN ağa bağlayan cihazdır.
TA, Terminal Adapter (Uçbirim Uyarlayıcısı): Sinyalleri ISDN BRI sinyallerine dönüştüren cihazdır.
TE2, Terminal Endpoint 2 (Son Nokta Uçbirimi 2): ISDN BRI sinyalleşmeyi anlayamayan cihazdır. TA ile birlikte ISDN sinyalleşmeyi anlayabilir duruma gelir.
ISDN Referans Noktaları
R-Referans Noktası: ISDN uyumlu olmayan cihazlar ile TA cihazı arasındaki referans noktasıdır.
S-Referans Noktası: ISDN uyumlu cihaz ile NT2 cihazı arasındaki referans noktasıdır.
T-Referans Noktası: NT2 cihazı ile ISDN ağı arasındaki referans noktasıdır.
U-Referans Noktası: NT1 cihazı ile ISDN omurgası arasındaki referans noktasıdır.
ISDN Özellikleri:
-
Aynı anda veri, ses ve görüntü iletimi sağlar.
-
Yüksek performans özelliği bulunur.
-
Farklı noktalara numara çevirerek erişim imkanı sağlar.
-
İki kanala sahip olsa dahi, telefon bağlantı olanağı vardır.
-
Gerektiğinde sadece veri iletimi sağlar.